Gjumi i shëndoshë do të thotë shëndet i mirë. Vitet e fundit, sipas të dhënave të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, një banor mesatar i planetit tonë fle dy orë më pak se në të kaluarën. Sa e rrezikshme mund të jetë kjo për trupin tonë, sa orë gjumë na duhen vërtet dhe, më e rëndësishmja, çfarë lloj gjumë duhet të bëjmë që të jemi në formë kur zgjohemi?
Fatkeqësisht, dita ka vetëm 24 orë dhe detyrimet e shtuara të përditshmërisë shpesh na heqin mundësinë për të fjetur sa të duam. Sipas Organizatës Kombëtare të Shëndetit të Francës, francezi mesatar fle më pak se 7 orë gjatë ditëve të javës dhe pak më shumë në fundjavë. Një kohëzgjatje e tillë gjumi mund të jetë e mjaftueshme dhe të ketë efekte të dobishme në shëndetin tonë, nëse cilësia e tij do të ishte ajo që duhet të ishte. Problemi, megjithatë, si në Francë ashtu edhe në shumicën e vendeve perëndimore, qëndron në mënyrën se si ne flemë.
Shkencëtarët që studiojnë gjumin e kanë ndarë kohëzgjatjen e tij në faza. Në fazën e parë, vetëdija jonë është ende aktive dhe ritmet tona gradualisht bien për të rënë në gjumë. Në fazën e dytë, e cila mund të fillojë 15-20 minuta pas të parës, trupi ynë hyn në fazën e gjumit të lehtë , i cili zgjat për një kohë të gjatë, pothuajse gjysmën e orëve gjatë të cilave jemi në gjumë. Kjo pasohet nga faza e gjumit të thellë, në të cilin muskujt relaksohen dhe rrahjet e zemrës ngadalësohen. Gjumi i thellë mund të zgjasë vetëm një orë, por është shumë i rëndësishëm sepse në atë fazë i gjithë trupi ynë fillon me të vërtetë të pushojë. Kjo fazë është shumë e rëndësishme për një sërë funksionesh trupore, si kujtesa dhe sistemi ynë imunitar. Gjithashtu, nëse arrijmë të sigurojmë fazën e gjumit të thellë për shumë vite të jetës sonë, efektet e dobishme të tij janë evidente në funksionimin e qelizave tona të trurit, ndërsa gjasat për të zhvilluar sëmundje reduktohen shumë.
Prandaj, për të pasur një gjumë të mirë, gjatë kohëzgjatjes së tij duhet të arrijmë në këtë fazë, e cila për moshat 25 deri në 45 vjeç zgjat në mënyrë ideale një deri në dy orë, nga tetë orë gjumë gjithsej. Me kalimin e moshës, kohëzgjatja e gjumit të thellë zvogëlohet, prandaj njerëzit e moshuar priren të zgjohen disa herë gjatë natës. Pas gjumit të thellë, ndodh paradoksi i mëposhtëm: truri hyn në fazën REM, fazën e ëndrrave, gjatë së cilës sytë tanë lëvizin dhe truri ynë është shumë aktiv, pasi përpunon ngjarje të ndryshme që kanë ndodhur një ditë më parë. Dhe kjo fazë është shumë e rëndësishme, por për ta arritur atë duhet së pari të zhytemi në fazën e mëparshme dhe kjo është detyra më e vështirë gjatë asaj që në dukje është e thjeshtë.
Pra, sa orë duhet të flemë çdo natë? Të paktën tetë orë gjumë cilësor janë të nevojshme për një person mesatar, megjithatë mosha e tij , gjinia dhe gjendja e tij e përgjithshme shëndetësore mund të imponojnë ndryshime në kohëzgjatjen e gjumit të tij. Për shembull, nëse një person vuan nga një çrregullim ankthi, mund t’i duhet të flejë më shumë se tetë orë në ditë, duke siguruar cilësinë më të mirë të mundshme të gjumit dhe pushimit. Kjo mund të ndodhë nëse vendosim një orar për orët tona të gjumit dhe shkojmë në shtrat në një orë të caktuar, edhe nëse nuk na zë gjumi menjëherë, shmangim ekspozimin ndaj dritës së ekranit, e cila na zgjon dhe krijon ankth.
Disa net të vështira mund të duken normale për të gjithë, por mungesa e gjumit afatgjatë shkakton stres, mund të rëndojë gjendjen tonë psikologjike, veçanërisht nëse vuajmë nga depresioni, si dhe të kontribuojë në krijimin e problemeve kardiovaskulare dhe të tjera. Në përgjithësi, gjumi nuk është vetëm për fëmijët, është për të gjithë ne dhe ia kemi borxh vetes që të përpiqemi për kushtet më të mira të mundshme rreth tij.